ПАЛАЖЭННЕ аб правядзенні Мінскага гарадскога этапу конкурсаў рэспубліканскай акцыі «Я гэты край Радзімаю заву»

1. Агульныя палажэнні

1.1. У адпаведнасці з планам работы Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь на 2025 год, планам мерапрыемстваў па рэалізацыі Праграмы бесперапыннага выхавання дзяцей і моладзі на 2021-2025 гг. з мэтай удасканалення дзейнасці ўстаноў адукацыі па патрыятычным выхаванні дзяцей і навучэнскай моладзі праз актыўнае ўключэнне іх ва ўсебаковае вывучэнне, гісторыка-культурнай і прыроднай спадчыны малой радзімы, сваёй сям’і і роду ў 2025 годзе ў рамках рэспубліканскай акцыі «Я гэты край Радзімаю заву» праводзяцца конкурсы (далей –конкурсы акцыі): «Мой род, мая сям’я»; «Па старонках Дзённіка вандроўніка».

1.2. Арганізатарам правядзення Мінскага гарадскога этапу конкурсаў акцыі з’яўляецца камітэт па адукацыі Мінгарвыканкама.

Арганізацыйнае і метадычнае забеспячэнне гарадскога этапу конкурсаў акцыі ажыццяўляецца ўстановай адукацыі «Мінскі дзяржаўны турысцка-экалагічны цэнтр дзяцей і моладзі» (далей – цэнтр).

1.3.Конкурсы акцыі праводзіцца ў чатыры этапы з вызначэннем пераможцаў і прызёраў:

1.4. Для правядзення конкурсаў акцыі на кожным этапе ствараюцца арганізацыйныя камітэты (далей – аргкамітэты).

Аргкамітэт кожнага этапу:

забяспечвае арганізацыйнае і метадычнае суправаджэнне конкурсаў акцыі;

даводзіць інфармацыю аб конкурсах акцыі да ведама ўстаноў адукацыі;

вызначае месца і канкрэтныя даты правядзення адпаведнага этапу конкурсаў акцыі, якія прадугледжваюць вызначэнне пераможцаў і прызёраў;

ажыццяўляе персанальны падбор складу журы конкурсаў акцыі і зацвярджае яго ва ўстаноўленым парадку;

аналізуе і абагульняе вынікі конкурсаў акцыі;

асвятляе ход падрыхтоўкі, правядзення і вынікі конкурсаў акцыі ў сродках масавай інфармацыі.

У склад аргкамітэтаў могуць уваходзіць прадстаўнікі зацікаўленых дзяржаўных органаў і арганізацый, грамадскіх аб’яднанняў, устаноў адукацыі, сродкаў масавай інфармацыі, прадстаўнікі органаў самакіравання ўстаноў адукацыі і інш.

1.5. Для падвядзення вынікаў конкурсаў акцыі на кожным этапе аргкамітэтам ствараецца журы, якое:

праводзіць ацэнку работ (у завочнай і вочнай (пры неабходнасці) формах);

вызначае пераможцаў і прызёраў адпаведных этапаў конкурсаў акцыі;

прадстаўляе выніковыя пратаколы конкурсаў акцыі ў адпаведныя аргкамітэты.

1.6. Удзельнікі конкурсаў акцыі – асобныя навучэнцы ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі, прафесійна-тэхнічнай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі, устаноў дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі.

2. Асаблівасці правядзення конкурсаў акцыі.

2.1. Конкурс «Мой род, мая сям’я»

2.1.1. Гарадскі этап конкурсу праводзіцца з 3 па 16 кастрычніка 2025 года.

2.1.2. Конкурс праводзіцца ў мэтах духоўнага ўзбагачэння навучэнцаў праз пераемную сувязь пакаленняў і фарміравання асэнсаванага разумення імі непарыўнай сувязі гісторыі сям’і з гісторыяй сваёй краіны.

2.1.3. Асноўнымі задачамі конкурсу з’яўляюцца:

садзейнічанне асэнсаванню навучэнцамі сямейных каштоўнасных арыенціраў, фарміраванне ў іх патрэбы да самаадукацыі і самавыхавання;

далучэнне моладзі да пошукавай дзейнасці, накіраванай на даследаванне ўласных радаводаў;

прывіццё даследчых навыкаў, пашырэнне і паглыбленне інтэлектуальных і пазнавальных магчымасцей навучэнцаў;

пашырэнне гісторыка-радаводнага кругагляду;

умацаванне сямейных сувязяў;

прывіццё пачуцця гонару, павагі і любові да сваёй сям’і, свайго роду;

вывучэнне, перайманне і адраджэнне сямейных традыцый;

даследаванне сямейных рэліквій.

2.1.4. Парадак правядзення конкурсу:

у конкурсе прымаюць удзел асобныя навучэнцы (індывідуальна) адпаведна п. 1.6 у дзвюх катэгорыях: да 14 гадоў, 14 і болей.

2.1.5. Удзельнікі конкурсу даследуюць гісторыю сваёй сям’і (роду), генэзіс свайго прозвішча; знаёмяцца з сямейнымі рэліквіямі, звычаямі і традыцыямі; здабываюць, аналізуюць, сістэматызуюць і абагульняюць матэрыялы розных інфармацыйных крыніц, ствараюць уласны радавод з генеалагічным дасье на прадстаўнікоў роду, працуюць над стварэннем карты-схемы рассялення прадстаўнікоў роду.

2.1.6. На конкурс прадстаўляецца конкурсная работа, якая ўключае:

уласны радавод (генеалагічнае дрэва, табліца і г.д.), дзе з максімальнай паўнатой фіксуюцца ўсе прадстаўнікі роду (імя і прозвішча, гады жыцця, месца нараджэння, ступень роднасці (маці, бацька, сястра…), не меней чацвёртага калена (да прадзедаў);

генеалагічнае дасье на кожнага прадстаўніка роду, куды ўваходзіць яго біяграфія з выпіскамі з пісьмовых крыніц, тэкстамі ўспамінаў, фатаздымкамі, дакументамі, якія пацвярджаюць факты біяграфіі і г.д.;

матэрыял па гісторыі сям’і (роду), дзе ў храналагічнай паслядоўнасці прадстаўлена апісанне жыццядзейнасці сваякоў, а таксама важных для сям’і (роду) падзей;

матэрыял з апісаннем захаваных сямейных рэліквій (з іх фотавыявай), сямейных звычаяў, традыцый, паданняў, легенд (пры наяўнасці);

матэрыял антрапанімічных даследаванняў сям’і, роду (паходжанне імёнаў, прозвішчаў, мянушак);

карту-схему з адлюстраваннем геаграфіі рассялення прадстаўнікоў роду.

На конкурс прадстаўляюцца матэрыялы ў друкаваным і электронным выглядзе.

2.1.7. Асноўныя крытэрыі ацэнкі конкурсных матэрыялаў:

адпаведнасць патрабаванням п. 2.1.6.;

змястоўнасць матэрыялу, інфармацыйная напоўненасць;

аналітычны падыход;

храналалагічная паслядоўнасць;

культура мовы;

творчы падыход у афармленні.

2.2. Рэспубліканскі конкурс «Па старонках Дзённіка вандроўніка»

Гарадскі этап конкурсу праводзіцца з 14 лістапада па 1 снежня 2025 года.

2.2.1. Асноўныя мэта і задачы конкурсу:

конкурс праводзіцца з мэтай фарміравання патрыятычных пачуццяў у навучэнцаў праз іх далучэнне да актыўнай турысцка-экскурсійнай дзейнасці.

Асноўнымі задачамі конкурсу з’яўляюцца:

удасканаленне сістэмы турысцка-экскурсійнай работы ва ўстановах адукацыі, развіццё адукацыйнага турызму;

пашырэнне ведаў навучэнцаў аб гістарычнай, культурнай і прыроднай спадчыне роднага краю;

развіццё пазнавальнай дзейнасці навучэнцаў і іх творчых здольнасцей.

2.2.2. Парадак правядзення конкурсу:

у конкурсе прымаюць удзел навучэнцы агульнай сярэдняй адукацыі ў дзвюх катэгорыях: 1–4 класы, 5–11 класы.

Навучэнцы індывідуальна (у суправаджэнні законных прадстаўнікоў непаўналетняга) або ў складзе экскурсійных груп удзельнічаюць у экскурсіях/паходах, запаўняюць Дзённік вандроўніка (далей – Дзённік), у якім фіксуюць наведаныя аб’екты гісторыка-культурнай і прыроднай спадчыны нашай краіны.

Дзённік запаўняецца ў адпаведнасці з рэкамендацыямі, якія размешчаны на сайце Рэспубліканскага цэнтра (https://rcek.by/Турысцка-экскурсійная работа).

2.2.3. Конкурсная работа складаецца з Дзённіка і творчай работы «З алоўкам у вандроўку».

Пры ацэнцы Дзённіка ўлічваецца наяўнасць наступных паказчыкаў:

колькасць экскурсій/паходаў, у якіх прынялі ўдзел навучэнцы (ад 2 да 5, у залежнасці ад узросту);

паўната запаўнення табліц (па экскурсіях/паходах, якія здзейснілі навучэнцы);

выкананыя заданні (для навучэнцаў II і III ступеняў адукацыі, якія размешчаны ў канцы Дзённіка);

адзнакі (абавязкова) аб наведванні экскурсійных аб’ектаў у адпаведнасці з рэкамендацыямі;

фотаздымкі або qr-коды са спасылкай на фотаздымкі (фотаздымкі павінны быць зроблены на фоне аб’ектаў маршруту і мець подпіс: дата, назва аб’ектаў, месца знаходжання);

запіс, які зроблены падчас ці пасля экскурсіі/паходу (разварот Дзённіка «Для заметок/Мои впечатления»).

Таксама будзе ацэньвацца творчае афармленне, акуратнасць запаўнення Дзённіка, культура мовы. Пры творчым падыходзе да афармлення Дзённіка абавязкова павінен быць варыянт яго зацверджанага макета.

Творчая работа «З алоўкам у вандроўку» (далей – творчая работа) – гэта матэрыял інфармацыйна-публіцыстычнага жанру ў выглядзе нататкі адной з экскурсіі/паходу: аповед аб падзеях, уражаннях, назіраннях, сустрэчах з цікавымі людзьмі.

Матэрыял павінен змяшчаць: завязку (пачатак падзеі), развіццё дзеянняў (апісанне канкрэтных дзеянняў, якія адбыліся падчас экскурсіі/паходу), кульмінацыю (найбольш цікавы, яркі момант у экскурсіі/паходзе), развязку (уражанні, якія засталіся пасля экскурсіі/паходу).

На конкурс падаецца творчая работа напісаная ад рукі ўдзельнікам конкурсу.

2.2.4. Асноўныя крытэрыі ацэнкі конкурсных матэрыялаў:

адпаведнасць патрабаванням да конкурснага матэрыялу;

змястоўнасць (паўната раскрыцця, арыгінальнасць задумы);

аўтарскае прадстаўленне работы (самастойныя і абгрунтаваныя меркаванні, адпаведнасць зместу ўзросту аўтара);

адпаведнасць жанру (нататкі);

культура мовы;

творчае афармленне.

Вынікі конкурсу падводзяцца па суме балаў ацэнкі Дзённіка і творчай работы.

3. Конкурсныя матэрыялы пераможцаў (1-е месца) і прызёраў (2-е, 3-е месцы) раённых этапаў конкурсаў і пратаколы пасяджэння журы з указаннем колькаснага аналізу ўдзельнікаў раённых этапаў конкурсу за подпісам начальніка ўпраўлення па адукацыі адміністрацыі раёна г.Мінска дасылаюцца на Мінскі гарадскі этап на адрас: г. Мінск, вул. Варанянскага, 31, каб. № 4 (аддзел краязнаўства цэнтра). Тэлефон для даведак: 8 017 352 0848, email: mgtec@minskedu.gov.by.;

для конкурсу «Мой род, мая сям’я» ‑ да 3 кастрычніка 2025 года;

для конкурсу «Па старонках Дзённіка вандроўніка» ‑ да 14 лістапада 2025 года.

Для ўдзелу ў рэспубліканскім этапе конкурсу Мінскі гарадскі аргкамітэт да 17 кастрычніка 2025 года (2.1.) і да 1 снежня 2025 года (2.2.) павінен запоўніць заяўку на ўдзел, якая размяшчаецца на платформе «Патриот.by» (https://patriot.rcek/by/) у афішы мерапрыемства. Заяўка ўключае прадстаўленне канкрэтных дадзеных пераможцаў і прызёраў гарадскога этапу конкурсу і матэрыялаў удзельнікаў конкурсу.

4. Конкурсныя работы павінны абавязкова мець тытульную старонку з пазначэннем поўнай назвы ўстановы адукацыі (без скарачэнняў), раёна, вобласці, назвы конкурсу і тэмы працы, інфармацыі аб аўтару работы (прозвішча, імя, імя па бацьку, клас/аб’яднанне па інтарэсах/група навучання) і аб кіраўніку/кіраўніках (прозвішча, імя, імя па бацьку (без скарачэнняў), пасада), а таксама нумары кантактных тэлефонаў. Да матэрыялу, напісанага на рускай мове, неабходна ўключаць тытульную старонку на беларускай мове.
5. Аўтары, удзельнікі конкурсаў, даюць згоду арганізатарам адпаведных этапаў правядзення конкурсаў на публікацыю сваіх работ у друкаваных і (ці) электронных выданнях, публічную дэманстрацыю на сайтах арганізатараў, некамерцыйнае выкарыстанне матэрыялаў з мэтай папулярызацыі акцыі (з захаваннем аўтарскіх правоў), а таксама згоду на праўку і скарачэнні (пры неабходнасці) тэкставых матэрыялаў з захаваннем аўтарскай пазіцыі.
6. Падвядзенне вынікаў конкурсаў акцыі:

пераможцы і прызёры конкурсаў акцыі вызначаюцца ў кожнай узроставай катэгорыі згодна з парадкам правядзення адпаведнага конкурсу.

Пры падвядзенні вынікаў конкурсаў акцыі пры роўнай колькасці балаў на падставе рашэння журы можа ўсталёўвацца адпаведная колькасць прызавых месцаў (першае, другое, трэцяе).

Пераможцы і прызёры Мінскага гарадскога этапу конкурсаў акцыі ўзнагароджваюцца дыпломамі камітэту па адукацыі Мінгарвыканкама I, II, III ступені, дыпломамі МДТЭЦДіМ.

Пераможцы і прызёры заключнага этапу конкурсаў акцыі ўзнагароджваюцца дыпломамі I, II, III ступені Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, дыпломамі Рэспубліканскага цэнтра.

6. Фінансаванне конкурсаў акцыі ажыццяўляецца:

фінансаванне конкурсу ажыццяўляецца на першым, другім, трэцім этапах – ва ўстаноўленым парадку за кошт сродкаў мясцовага бюджэту, якія выдзяляюцца на цэнтралізаваныя мерапрыемствы ў галіне адукацыі, і іншых крыніц, не забароненых заканадаўствам.

на чацвёртым (заключным) этапе – ва ўстаноўленым парадку за кошт сродкаў рэспубліканскага бюджэту, якія выдзяляюцца на цэнтралізаваныя мерапрыемствы ў галіне адукацыі, і іншых крыніц, не забароненых заканадаўствам.

Камандзіровачныя выдаткі педагогам і праезд удзельнікаў мерапрыемстваў заключнага этапу адпаведнага мерапрыемства акцыі ажыццяўляецца за кошт накіроўваючай арганізацыі.